OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı, çalışma ortamlarında sağlık ve güvenlik ile ilgili riskleri tanımlamak, kontrol etmek ve azaltmak için bir çerçeve oluşturan uluslararası bir yönetim sistemi standardıdır.
Bu standardın uygulanması ile işletmeler üçüncü taraflara, çalışanların sağlık ve güvenliğini işletme içinde bir öncelik olarak gördüklerini açıklamış olmaktadır.
Bugün OHSAS 18001 Belgesine sahip işletmelerin sayısı oldukça yüksektir. Çünkü işverenler OHSAS 18001 standardı sayesinde, işyerinde kaza olasılığını azaltan ve çalışanları olası mesleki risklere karşı koruyan sıkı bir sağlık ve güvenlik politikası uygulamaktadır.
İşletmeler herhangi bir risk oluşmadan önce planlama yaparak sağlık ve güvenlik risklerini tanımlayabilir ve bu konudaki yasal düzenlemelere uyum sağlayabilir.
İş sağlığı ve güvenliği konusunda yapılan ve yaşanan birçok probleme çözüm getirmek amacı güden en köklü düzenleme bir İngiliz standardı olan BS 8800 standardıdır. Bu standart 1996 yılında İngiliz Standartlar Enstitüsü (BSI - British Standards Institution) tarafından yayınlanmıştır.
Ancak bu standart yetersiz kalmaya başlayınca yine aynı kuruluş tarafından 1999 yılında bu defa OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı yayınlanmıştır. Ulusal nitelikli olmasına rağman OHSAS 18001 standardı kısa sürede yayılmış ve dünyanın her yerinde güvenilir bir rehber olarak kullanılmıştır.
Ülkemizde de Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından bu standart, şu başlıklar altında yayınlanmıştır:
Gelişen teknolojiler, yöntemler, iş yapma şekilleri ve ihtiyaçlar paralelinde OHSAS 18001 standardı birkaç kez güncellenmiştir. En son yapılan güncelleme 2014 yılında olmuştur. Ancak bu tarihte bu standardın uluslararası bir standart haline getirilmesi gündeme gelmiş ve Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından çalışmalar başlatılmıştır.
Bu çalışmalar 2018 yılında tamamlanmış ve ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı ortaya çıkmıştır. Bu yeni standart OHSAS 18001 standardını yerini almış ve 2018 yılı itibariyle OHSAS 18001 standardı işlevini tamamlamıştır.
OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’nin uygulanması ve OHSAS 18001 belgesinin alınması ile işletmelerde paydaşlar, müşteriler, potansiyel müşteriler, resmi kuruluşlar ve halk arasında kurumsal imaj ve güvenilirlik yükselmektedir. İşletmeler, risk yönetimi ile ilgili olarak uluslararası en iyi uygulamaları benimsemiş olmaktadır. Keza çalışanların, tedarikçi firmaların ve halkın sağlık ve refahının artmasına katkı sağlanmış olmaktadır.
OHSAS 18001 standardı, işletmelerde reaktif kontroller yerine daha çok proaktif kontrollerin benimsenmesinden yanadır. Bu şekilde işverenlerin sorumluluğu en aza indirilmiş olmaktadır.
Aynı zamanda bu sistem yasal düzenlemelerden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesinde ve yasal düzenlemelere uyum sağlanmasında işletmelere kolaylık sağlamaktadır.
Genel olarak bakıldığı zaman çalışma ortamlarında tehlikeleri azaltmak veya ortadan kaldırmak, kaza ihtimallerini ve tehlikeli durumları azaltmaktadır. OHSAS 18001 standardı bu çalışmanın sistematik bir şekilde yapılmasına imkan vermektedir. Çalışma ortamları daha güvenilir oldukça çalışanların motivasyonu ve verimliliği de o oranda yükselmektedir.
OHSAS 18001 standardı tasarlanırken, çalışanların ve denetleyenlerin görev ve sorumluluklarını belirlemek, çalışanları iş kazalarından ve meslek hastalıklarından korumak, meslek hastalıkları ve iş kazalarını önlemek, bu yüzden doğan iş gücü kayıplarını önlemek, çalışanlara daha rahat ve güvenilir bir çalışma ortamı sağlamak ve işletme kaynaklarını korumak hedeflenmiştir.
Aynı zamanda yürürlükte olan yasal düzenlemelere ve yerli ve yabancı standartlara uyum sağlamak, iş verimini yükseltmek, buna karşılık maliyetleri düşürmek, işletmeye rekabet gücü kazandırmak ve işletmenin, yasal denetimlere karşı hazırlıklı olmasını sağlamak amaçlanmıştır.
Bütün bu hedefler yeni hayata geçen ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardında da geçerlidir. Bugün ellerinde OHSAS 18001 Belgesi bulunan işletmelere üç yıllık bir geçiş süreci tanınmıştır. Bu süre içinde OHSAS 18001 Belgesi geçerliliğini koruyacaktır. Ancak geçiş süresinin sona ermesi ile birlikte belge sahipleri yeniden denetimlerden geçecekler ve bu defa ISO 45001 Belgesi alacaklardır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’nde yapılan bu yeni düzenleme ile standart, bir kalite yönetim sisteminin ortak yapısına kavuşturulmuş olmaktadır. Bu sayede ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi gibi diğer ISO yönetim sistemleri ile kolayca entegre edilebilir bir yapıya sahiptir.
OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, çok çeşitli sektörler tarafından uygulanmaktadır. Bu uygulamayı seçen herhangi bir işletme bunun faydalarını görmektedir. İşletmede ne kadar çalışan olduğunun da bir önemi yoktur. Sistemin amacı çalışanlara odaklanmak ve iş güvenliğini sağlamaktır. Bu şekilde işletmenin risk ve yükümlülükleri de azalmaktadır.
OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, tehlikelerin tanımlanması, risklerin değerlendirilmesi ve uygulanabilir kontrollerin belirlenmesi kriterlerine dayanmaktadır. Tehlikeleri tanımlama, çalışanların yaralanması veya sağlıklarının bozulması bakımından çalışanlara zarar verme potansiyeli olan kaynak veya durumları belirleme sürecidir.
Risklerin değerlendirilmesi, tehlikeli bir olay veya durum ile karşılaşma olasılığının ve bu durumda ortaya çıkacak yaralanma veya sağlık durumunun bozulması gibi tehlikeden kaynaklanan riskleri değerlendirme sürecidir. Uygulanabilir kontrollerin belirlenmesi ise, riskleri ortadan kaldırmak veya etkilerini azaltmak için gerekli olan önlemlerin belirlenmesi sürecidir.
İşletmelerde etkili bir sağlık ve güvenlik sistemi kurmak için bu açıklanan süreçlerin büyük bir önemle ele alınması gerekmektedir. Bu sayılan üç husus OHSAS 18001 sistemini uygulamak için sağlam bir temel teşkil etmektedir. Bunlar yapılmadan kurulacak sistem kesinlikle başarısız olur. Bu sistem PUKÖ döngüsü adı verilen bir yönetim yaklaşım aracı kullanmaktadır: planla, uygula, kontrol et ve önlem al.
Günümüzde bütün işletmeler, hedef ve politikaları ile tutarlı olarak ve iş sağlığı ve güvenliği risklerini kontrol ederek bu yöndeki performanslarını iyileştirmektedir. Bu arada yasal düzenlemeler de gittikçe sert tedbirler getirmektedir ve işletmeler denetlenmektedir. Bu bakımdan yasal düzenleme esaslarını, politikaları ve iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarını teşvik eden önlemlerin geliştirilmesi işletmeler açısından önemli olmaktadır.
Böyle olunca OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı işletmelere bu konuda yapısal bir yaklaşım sunmaktadır ve iş sağlığı ve güvenliği konusundaki işletmenin taahhüdünü oluşturmaktadır. İşletmede aynı zamanda sürekli iyileştirme kültürü yerleşmiş olmaktadır. OHSAS 18001 standardı sayesinde işletmede performans yükselmekte ve olay seviyelerinde düşme olmaktadır. Bu da doğal olarak işletmenin yükümlülüklerini azaltmakta ve maliyetlerini düşürmektedir. OHSAS 18001 Belgesine sahip işletmeler, her türlü iç vedış denetimlere hazırlıklı demektir.
Kuruluşumuz, güçlü bir teknolojik altyapı ve eğitimli ve deneyimli uzman bir çalışan kadrosu ile müşterilerine, birçok sistem belgelendirme hizmetleri arasında, OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi belgelendirme hizmetleri de vermektedir.
Kuruluşumuz, bu belgelendirme hizmetlerini verirken, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara, dünyanın her yerinde kabul gören yöntemlere ve yürürlükte olan yasal düzenlemelere uymakta ve kaliteli, hızlı, kusursuz ve güvenilir bir hizmet vermektedir.
Başvuru yapan kuruluşun, ilgili standartın gerekliliklerini karşılayıp karşılamadığı hakkında inceleme yapılır.
Gerekli olan prosedürlerin ve denetimlerin hazır olup olmadığı konusunda inceleme yapılır ve kurumun değerlendirmeye hazırlık durumu kontrol edilir.
İlk iki aşama sonrasında mevcut ise yapılan her türlü düzeltici işlem gözden geçirilerek, kurumunuza ait belge hazırlama işlemi başlar.